Cumhurbaşkanı kararıyla Resmi Gazete’de ilan edilen yatırım fonları ve 6 aya kadar vadeli mevduat hesapları için yapılacak stopaj oranı yüzde 17.5’e çıkarıldı.
Söz konusu vergi kesintisi, mevduat faizleri için Cumhuriyet tarihinde uygulanan en yüksek oran olarak kayıtlara geçti.
Peki stopaj oranının yükseltilmesi vatandaşlara nasıl etki edecek? İşte ekonomistlerin değerlendirmesi…
Ekonomi yönetiminin uzun vadeli TL yatırımını desteklemek amacıyla aldığı yeni kararlar Resmi Gazete’de yayımlandı.
Geçtiğimiz yıllarda sırasıyla yüzde 7,5. 10 ve 15’e yükseltilen yatırım fonları ve kısa vadeli mevduata yönelik uygulanan stopaj oranları, Cumhuriyet tarihinde ilk kez yüzde 17,5’e yükseltildi.
PARASINI UZUN VADELİ BAĞLAMAYAN KAYBEDECEK
Türkiye’de uygulanan ekonomi politikaları ve siyasi durum nedeniyle mevduat yatırımını kısa vadeli tercih eden yatırımcılar, söz konusu değişiklikten olumsuz anlamda etkilenecek.
Bugünden itibaren geçerli olacak şekilde mevduatını 6 ayın üzerinde vadeye koymayanların elde edecekleri faiz gelirinin yüzde 17,5’i kesintiye uğrayacak.
Rekor Vergi
BİR YILLIK STOPAJ ORANI DA YÜKSELTİLDİ
Öte yandan yapılan değişiklikler ile mevduat faizlerinde 1 yıllık stopaj oranı da yüzde 15’e yükseltildi.
Stopaj oranı sıfır olan fonlarda ise herhangi bir değişiklik yapılmadı.
“Nasıl açıklanabilir, bilemedim”
Ali Ağaoğlu, değişiklik için şu yorumu yaptı:
“Hadi kamu tasarruf etmiyor… Hiç değilse stopaj oranları enflasyonla mücadele sürecinde düşürülsün ki faiz artışlarına gerek kalmaksızın para politikası daha etkin çalışsın derken, stopaj oranları artırılmış! Bu nasıl açıklanabilir, bilemedim.”
EKONOMİSTLER STOPAJI DEĞERLENDİRDİ
“YENİ YATIRIMA YENİ HESAP AÇIN”
Dr. Burcu Aydın, “Mevduat ve yatırım fonlarında stopaj yine arttı. 6 aya kadar vadede %15’ten %17,5’e. 1 yıla kadar %12’den %15’e çıktı Yılsonuna kadar stopajın %20’ye çıkması olası. Mevcut hesapta yüksek stopaja takılmamak için, yeni yatırıma yeni hesap açın” dedi.
“BİREYLER İÇİN ÖRTÜLÜ FAİZ İNDİRİMİ”
Ömer Rıfat Gencal, “Bireyler için örtülü faiz indirimi.. TCMB’de faiz indirirse ilginç olacak.. Bakalım yarı uyur uyanık devi tamamen uyandıracak mı stopaj artışları” dedi.
“SICAK PARAYA DAHA YÜKSEK FAİZ ÖDENİR”
Ali Çufadar, şu yorumu yaptı:
“Yatırım fonu ve kısa vadeli mevduatta stopaj-vergi artırımı… Ne gereği vardı? Politika+Kredi faizlerinin yüksekte kalmasına yol açar. Hazine daha yüksek faiz öder. Vergiden muaf olan sıcak paraya daha yüksek faiz ödenir. Karlı çıkan onlar olur.”
“GELİR VERGİSİNİN HASILATINA ETKİSİ DÜŞÜK”
Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz, “RG’de yayımlanan CB Kararıyla yatırım fonları ve 6 aya kadar vadeli TL mevduatlara uygulanan gelir vergisi oranı (stopaj) arttırıldı 6 aya kadar vadeli hesaplarda stopaj %15’ten %17,5’e, 1 yıla kadar vadeli hesaplarda %12’den %15’e çıkarıldı. Gelir vergisi hasılatına etkisi düşük olur, gelir vergisine en büyük katkı zaten ücretlilerden geliyor. Yatırım fonu yatırımcısı ne yapacak? Sıfır stopaj oranlı fonlarda vergi avantajı devam eder, arttırılan oranlar yeni fon alımı için geçerli.”
“VATANDAŞ DÖVİZE KOŞMAYACAK”
İris Cibre, “Toplam getiride portföyün tamamı üzerindeki negatif etki 1.2 puan. Öncesinde aldığınız fonlar, giriş tarihinizdeki stopajla devam edecek. Eski stopaj hakkını kaybetmemek için fon değişim kararı daha zor alınacak. Hazine m3-m2 arasındaki açılan farkı fark etmiş olmalı ki getirileri eritme kararı almış. Bunun yanında, Bakan Şimşek, bütçe açığı tahmininin tutmayacağından bahsetmişti, tam da bugün. Gelirleri artıracak. Yeni TL faize girecek olan, yıllık TL getiri beklentisi ile döviz getiri beklentisini karşılaştırmaya başlayacak. Fakat, unutmayacak ki yeni gireceği döviz fonlarında da stopaj aynı. Zaten TL faizde olanların stopajı eskisinden devam, bu yüzden dövize koşmayacak” değerlendirmesini yaptı.
“DEĞİŞEN BİR ŞEY YOK”
Orkun Gödek, şu değerlendirmede bulundu:
“Stopaj oranlarındaki artırım kararı, kendi adıma, gerçekten sürpriz. Beklemiyordum. Sonrası için çoklu düşünmek ve bunu sabırlı şekilde-aklıselim ile yapmak gerek. Çok fazla kirlilik var. Benim okumam şu şekilde:
i) Faiz indirimi beklentileri resmen havada uçuyordu. Boyut+ara toplantı ölçeğinde. Burası çok ciddi dengelenir. 250-350bp civarında kalmak bence hala optimum.
Arada toplantı olmayacağını da düşünerek süreci yeniden başlatmak noktasında olduğumuz unutulmasın.
ii) Maliye tarafındaki gelir yaratma talebi devam ediyor. Ana çıkış noktası bu.
iii) Faiz indirim süreci için risk teşkil eder mi? Bence değil. Unutulmasın ki adımın bir çıktısı da mevcut fonların korunması gerekliliği olacak.
Yani mesaj şu: 2.5 puan stopaja kızıp ek getiri arayışına girmeye uğraşma. Yine de aksini düşünen olur mu? Olur. Gayet doğal ama kalıcılığını tartışırız.
iv) Ezbere “dolarizasyon destekler” denir mi? Diyen mutlaka olur ama orada da enflasyon patikası ve reel faizi izlemeden bunu demek acemice olur.
Stopajın artırım sürecinde de her defasında bu dendi. Olmadı. Olmaması da olmayacağı anlamına gelmez tabi. Belli ki böyle bir endişe de net şekilde yok.
v) Diyelim ki oldu: TCMB ve ekonomi yönetimi işlerin kontrolden çıkmasını ister ya da izleyici kalır mı? Mart’ın ikinci yarısı ve sonrası alınan tedbirler ortada.
Öyle olsa bunca vakit sıkılaşma derdiyle ve eleştiri yağmuruyla neden uğraşıldı? NŞA’da ihtimal vermem. Bölgede ve globalde koşulları zorlaştıracak gelişmeler olursa elbette yeniden gidişatı konuşmak gerek.
vi) “Stopaj arttı, hisseye para girer” olur mu? Olmaz. 🙂 Hatta ilk aşama algısı negatif olursa da şaşırmam. Neden?
Faiz indirim beklentileri yeniden şekillenecek-normalleşecek ise bunun ilk psikolojik tepkisi kaynaklı.
Devamında ise dengelenme başlar, süreçten sapılmadığı, ileri vadeye odaklanıldığı hatırlanır ve mevcut patikaya dönülür.
Net/net matematik her zaman kazanır. Algı olarak bu tarz hamlelerden-geçişlerden mutlaka ki rahatsız olan yatırımcı kesimi olur.
Normaldir de. Ancak, yine aynı matematik reel faiz var mı ve kendimi enflasyona karşı en iyi hangi şekilde hedge ederim/sepet yaparım buna bakar.
Gerilemesi beklenen bir enflasyon ortamında kabul edelim ki mevcut politika faizi de ‘bir süredir’ finansal istikrar ağırlıklı olması gerekenden yüksek.
PPK’ya dek bireysellerin PPF+mevduat hareketleri izlenir, ona göre ayarlama yapılır.
TCMB’nin faizi ayarlama sürecinde dün de rezerv+DTH eğilimi masadaydı, bugün de. Değişen bir şey yok.”